لوله کشی داکت اسپلیت

سیستم‌های تهویه مطبوع داکت اسپلیت یکی از پرکاربردترین روش‌ها برای خنک‌سازی و گرمایش ساختمان‌ها به ‌شمار می‌روند. این سیستم‌ها، به‌دلیل کارایی بالا و قابلیت استفاده در انواع محیط‌های تجاری و مسکونی، بسیار محبوب شده‌اند. یکی از مهم‌ترین بخش‌های نصب این سیستم‌ها، لوله کشی داکت اسپلیت است. لوله‌کشی صحیح و اصولی می‌تواند عملکرد سیستم را بهبود بخشد و هزینه‌های اضافی را در آینده کاهش دهد.

داکت اسپلیت چیست؟

داکت اسپلیت سیستمی است که به دو بخش یونیت داخلی (هواساز) و یونیت خارجی (کندانسور) تقسیم می‌شود. هوای خنک یا گرم از طریق یونیت داخلی و با استفاده از کانال‌کشی به فضاهای مختلف توزیع می‌شود. این سیستم نیاز به لوله‌کشی مبرد دارد که وظیفه انتقال گاز مبرد بین یونیت داخلی و خارجی را بر عهده دارد.

اهمیت لوله‌کشی در سیستم‌های داکت اسپلیت

لوله‌کشی مبرد بخش اصلی و کلیدی نصب داکت اسپلیت است. لوله‌ها به‌طور مستقیم مسئول انتقال مبرد بین واحد داخلی و خارجی هستند. در صورتی که لوله کشی داکت اسپلیت به‌درستی انجام نشود، این امر می‌تواند باعث کاهش کارایی، افزایش مصرف انرژی و در نهایت خرابی دستگاه شود. برخی از مشکلات رایجی که به‌دلیل لوله‌کشی نادرست ممکن است رخ دهد شامل نشتی مبرد، افت فشار، و خرابی زودهنگام کمپرسور است.

انتخاب لوله مناسب

در لوله کشی داکت اسپلیت انتخاب نوع لوله‌ها بسته به کاربرد و فشار کاری بخش‌های مختلف سیستم بسیار مهم است. در بخش تبرید، که وظیفه انتقال مبرد بین یونیت‌های داخلی و خارجی را دارد، استفاده از لوله‌های مسی به دلیل هدایت حرارتی بالا و مقاومت در برابر فشارهای بالا، رایج است. ضخامت جداره لوله‌های مسی با توجه به فشار کاری سیستم و ظرفیت خنک‌کنندگی محاسبه می‌شود تا بتواند در مقابل فشارهای بالا و تغییرات دما مقاومت کند.

اما در بخش گرمایش داکت اسپلیت، که ممکن است شامل استفاده از آب گرم یا بخار برای گرمایش فضاها باشد، معمولاً از لوله‌های فولادی یا لوله‌های پلیمری پنج‌لایه استفاده می‌شود. لوله‌های فولادین به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و فشار، انتخاب مناسبی برای سیستم‌های گرمایش هستند. همچنین، لوله‌های پلیمری پنج‌لایه به دلیل انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی و همچنین عمر طولانی‌تر، به‌ویژه در کاربردهای خانگی و تجاری مدرن، محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند.

تفاوت‌های کلیدی در لوله‌های مورد استفاده:

انتخاب صحیح نوع و ضخامت لوله‌ها در هر بخش از سیستم داکت اسپلیت می‌تواند نقش بسزایی در عملکرد بهینه و عمر مفید سیستم داشته باشد.

1. بخش تبرید:

o لوله مسی با ضخامت‌های متفاوت متناسب با فشار و ظرفیت خنک‌کنندگی.

o مقاوم در برابر فشار و دماهای بالاo هدایت حرارتی بالا برای انتقال مؤثر مبرد.

2. بخش گرمایش:

o لوله‌های فولادی: مقاوم در برابر فشار و دماهای بالای آب گرم یا بخار.

o لوله‌های پلیمری پنج‌لایه: سبک، منعطف، مقاوم در برابر خوردگی و طول عمر بالا.

نکات مهم لوله‌کشی داکت اسپلیت

پاک‌سازی قبل از جوشکاری: پیش از شروع فرآیند جوشکاری، سطح داخلی لوله‌ها را از هر گونه گرد و غبار و رطوبت کاملاً تمیز کنید. معمولاً برای این کار از گاز ازت استفاده می‌شود تا هیچ‌گونه آلودگی در لوله باقی نماند.

انتخاب مسیر کوتاه و مستقیم: در لوله کشی داکت اسپلیت سعی کنید لوله‌ها را از کوتاه‌ترین و صاف‌ترین مسیر ممکن عبور دهید و پیچ‌وخم‌های اضافی را به حداقل برسانید. این کار به کاهش افت فشار و جلوگیری از تبادل حرارتی با محیط کمک می‌کند.

ابزارهای مناسب برای خم‌کاری: از ابزارهای غیر استاندارد برای خم کردن لوله‌های مسی استفاده نکنید. برای اینکه خم‌کاری به درستی انجام شود، نیاز به تجهیزات تخصصی و استاندارد دارید تا از آسیب به لوله‌ها جلوگیری کنید.

اتصالات در لوله‌های قطورتر: لوله‌های مسی با قطر بزرگتر، خاصیت انعطاف‌پذیری کمتری دارند و خم کردن آن‌ها ممکن نیست. برای تغییر مسیر این لوله‌ها، استفاده از اتصالات استاندارد و روش‌های جوشکاری ویژه ضروری است.

بررسی سلامت لوله‌ها: قبل از اینکه جوشکاری را شروع کنید، مطمئن شوید که لوله‌ها کاملاً سالم هستند. برای آزمایش سلامت لوله‌ها، از گاز ازت یا نیتروژن استفاده کنید و با جریان اندکی از اکسیژن و هوای فشرده، نشتی لوله‌ها را بررسی کنید.

جریان گاز در هنگام جوشکاری: در لوله کشی داکت اسپلیت هنگام جوشکاری، جریان بسیار کمی از گاز ازت باید در داخل لوله‌ها در جریان باشد. این کار باعث می‌شود که از اکسیداسیون داخلی لوله‌ها جلوگیری شود و کیفیت جوشکاری حفظ گردد.

ابزارهای برش مناسب: برای برش لوله‌های مسی حتماً از دستگاه‌های برش تخصصی استفاده کنید. استفاده از ابزارهایی مانند اره یا لوبره‌بر مجاز نیست و می‌تواند به لوله‌ها آسیب بزند.

عایق‌کاری پس از نصب: بعد از نصب لوله‌ها، حتماً آن‌ها را عایق‌بندی کنید تا تبادل حرارتی با محیط به حداقل برسد. در صورتی که عایق‌کاری ممکن نباشد، لوله‌ها باید در مسیرهای مناسب نصب شوند تا عملکرد بهینه سیستم تضمین شود.

انتخاب سایز مناسب لوله‌ها

انتخاب مناسب برای لوله کشی داکت اسپلیت یکی از مهم‌ترین عوامل در نصب و راه‌اندازی صحیح این سیستم است. انتخاب اشتباه سایز لوله نه‌تنها باعث افزایش هزینه‌های جانبی می‌شود، بلکه تأثیر منفی قابل‌توجهی بر عملکرد دستگاه دارد. لوله‌هایی که سایز مناسبی نداشته باشند، می‌توانند موجب افت فشار و کاهش راندمان سیستم شوند.

از طرفی، اگر سایز لوله‌ها کوچک‌تر از حد لازم باشد، فشار زیادی بر کمپرسور وارد می‌شود. این موضوع نه‌تنها منجر به افزایش مصرف انرژی و کاهش بازدهی دستگاه می‌شود، بلکه ممکن است به خرابی زودهنگام کمپرسور نیز بیانجامد. سوختن کمپرسور یکی از مشکلات رایجی است که در اثر انتخاب نادرست سایز لوله‌ها ممکن است رخ دهد و باعث تحمیل هزینه‌های گزاف تعمیرات می‌شود.
برای انتخاب سایز لوله مسی در سیستم داکت اسپلیت، باید به چندین فاکتور کلیدی توجه کرد که هرکدام تأثیر مستقیمی بر عملکرد سیستم و راندمان تبادل حرارت دارند. در زیر، مهم‌ترین این فاکتورها به‌همراه توضیحات مربوطه آمده است:

ظرفیت داکت اسپلیت

ظرفیت سیستم در بحث لوله کشی داکت اسپلیت (که معمولاً بر حسب BTU/h یا تن تبرید بیان می‌شود) نقش اساسی در تعیین سایز لوله مسی دارد. هرچه ظرفیت سیستم بالاتر باشد، نیاز به لوله‌های بزرگ‌تری است تا بتوانند حجم بالاتری از مبرد را بین یونیت‌های داخلی و خارجی جابجا کنند.

در یک داکت اسپلیت با ظرفیت کم، استفاده از لوله‌هایی با قطر زیاد می‌تواند منجر به کاهش سرعت جریان مبرد شده و کارایی سیستم را تحت تأثیر قرار دهد. از طرف دیگر، اگر لوله‌های کوچک‌تر از حد نیاز برای یک داکت اسپلیت با ظرفیت بالا انتخاب شوند، این مسئله باعث می‌شود که فشار زیادی به کمپرسور وارد شود و منجر به افزایش دما و حتی خرابی سیستم شود.

نوع کمپرسور سیستم داکت اسپلیت

کمپرسورهای داکت اسپلیت‌ها به دو نوع اصلی روتاری و اسکرول تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارند. نوع کمپرسور مستقیماً بر نحوه کارکرد سیستم و انتخاب سایز لوله مسی در هنگام لوله کشی داکت اسپلیت تأثیر می‌گذارد.

• کمپرسورهای روتاری:

در سیستم‌های داکت اسپلیت با کمپرسورهای روتاری، سرعت جابجایی مبرد نسبتاً کمتر است و به همین دلیل سایز لوله‌های مسی باید با دقت بیشتری انتخاب شود تا بهینه‌ترین عملکرد حاصل شود. استفاده از لوله‌های بسیار کوچک می‌تواند موجب افزایش فشار در کمپرسور شود و عمر مفید آن را کاهش دهد.

• کمپرسورهای اسکرول:

در سیستم‌های داکت اسپلیت که از کمپرسورهای اسکرول استفاده می‌کنند، حجم جابجایی مبرد به طور معمول بیشتر از کمپرسورهای روتاری است. بنابراین، لوله‌های مسی بزرگ‌تری در زمان لوله کشی داکت اسپلیت برای انتقال مبرد نیاز است تا بتوانند جریان کافی و بدون مانع را فراهم کنند. استفاده از لوله‌های نامناسب در این سیستم‌ها می‌تواند موجب کاهش راندمان و حتی مشکلات فنی در کمپرسور شود.

اختلاف ارتفاع بین یونیت داخلی و خارجی

اختلاف ارتفاع بین یونیت‌های داخلی و خارجی یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب سایز لوله است. اگر اختلاف ارتفاع زیاد باشد، ممکن است نیاز باشد از لوله‌هایی با سایز بزرگ‌تر استفاده شود تا جریان مبرد بدون مشکل انجام شود. در غیر این صورت، فشار زیادی به کمپرسور وارد شده و کارایی سیستم کاهش می‌یابد.

طول مسیر لوله‌کشی

طول مسیر لوله‌کشی نیز تأثیر بسزایی در انتخاب سایز لوله‌ها دارد. هرچه طول مسیر بیشتر باشد، افت فشار بیشتری در سیستم رخ می‌دهد. بنابراین، در مسیرهای طولانی‌تر، از لوله‌هایی با قطر بزرگ‌تر استفاده می‌شود تا از افت فشار و کاهش کارایی سیستم جلوگیری شود. همچنین، خم‌های زیاد و پیچیدگی‌های موجود در مسیر لوله کشی داکت اسپلیت نیز باعث می‌شود تا برای جبران افت فشار، از لوله‌های با قطر بیشتر استفاده شود.

نوع مبرد

نوع گاز مبرد استفاده‌شده در داکت اسپلیت نیز در انتخاب سایز لوله‌ها اثرگذار است. برخی از مبردها خواص فیزیکی متفاوتی دارند و نیاز به سایز لوله خاصی برای عملکرد بهینه دارند. برای مثال، مبرد R410A معمولاً به لوله‌هایی با سایز بزرگ‌تر نسبت به مبرد R22 نیاز دارد

نقش تله روغن در لوله کشی داکت اسپیلت

یک تجهیز ضروری در زمان لوله کشی داکت اسپلیت تله روغن است که وظیفه آن جلوگیری از باقی‌ماندن روغن در مدار تبرید و کمک به بازگشت آن به کمپرسور است. روغن در کمپرسور به عنوان روان‌کننده عمل می‌کند و عملکرد صحیح و طول عمر کمپرسور به بازگشت مداوم این روغن بستگی دارد.

زمانی که واحد خارجی (که شامل کمپرسور است) در ارتفاع بالاتری نسبت به واحد داخلی نصب شود، جریان طبیعی گاز مبرد به دلیل تفاوت فشارها ممکن است مانع از بازگشت روان روغن به کمپرسور گردد. در این شرایط، تله روغن با ایجاد یک مانع مکانیکی و کنترل جریان روغن، اطمینان حاصل می‌کند که روغن به کارتل کمپرسور بازمی‌گردد و از مشکلات احتمالی مانند سوختن یا خرابی کمپرسور و تجمع روغن در یونیت داخلی و مشکلات بعدی جلوگیری می‌شود.

تله روغن معمولاً هنگام لوله کشی داکت اسپلیت در مسیری بین یونیت داخلی و خارجی نصب می‌شود و به گونه‌ای طراحی شده که از تجمع بیش از حد روغن در لوله‌های تبرید جلوگیری کند. این تجهیز در سیستم‌هایی که فاصله عمودی میان واحدهای داخلی و خارجی زیاد است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

بدون وجود تله روغن، روغن ممکن است در خطوط لوله گیر بیافتد و نه تنها باعث کاهش کارایی کمپرسور شود، بلکه امکان خرابی زودرس دستگاه نیز وجود دارد. تله روغن با بازیابی روغن به مدار کمپرسور و حفظ روانکاری مناسب، کارایی سیستم را تضمین می‌کند.

لوله کشی داکت اسپلیت اینورتر

در سیستم‌های داکت اسپلیت، به ویژه در مدل‌های اینورتر، ضخامت لوله‌هایی که استفاده می‌شود معمولاً بیشتر از داکت اسپلیت‌های معمولی است. این تفاوت به این دلیل است که دستگاه‌های اینورتر در فشارهای بالاتری کار می‌کنند و نیاز به لوله‌هایی با مقاومت بیشتر دارند تا بتوانند شرایط عملکرد بهینه خود را حفظ کنند. از این رو، لوله‌های مسی با ضخامت‌های بیشتر برای این سیستم‌ها به کار می‌رود تا در برابر فشار زیاد و تغییرات دمایی مقاومت کنند.

اجرای صحیح لوله کشی داکت اسپلیت در این نوع سیستم‌ها نیازمند رعایت استانداردهای دقیق است و انجام آن توسط متخصصان حوزه تأسیسات بسیار توصیه می‌شود. عدم رعایت اصول استاندارد در اجرای لوله‌کشی می‌تواند مشکلاتی مانند کاهش کارایی دستگاه، نشت آب، و حتی آسیب به تجهیزات را به همراه داشته باشد. بنابراین، استفاده از لوله‌های مناسب و اجرای دقیق و اصولی آن‌ها، نه تنها عملکرد بهینه دستگاه را تضمین می‌کند، بلکه طول عمر تجهیزات را نیز افزایش می‌دهد و از مشکلات آینده جلوگیری می‌کند.

لوله کشی کویل آبگرم داکت اسپلیت

داکت اسپلیت‌ها قابلیت استفاده به‌عنوان سیستم‌های گرمایشی در ساختمان‌ها را دارند و این امکان با اتصال لوله‌های آب گرم به کویل‌های این سیستم‌ها فراهم می‌شود. اتصال مؤثر این لوله‌ها به کویل داکت اسپلیت، یکی از جوانب حیاتی در لوله کشی داکت اسپلیت محسوب می‌شود. برای این کار، معمولاً از دو لوله رفت و برگشتی از نوع پنج لایه استفاده می‌شود که از موتورخانه یا پکیج به فضای داخل باکس هواساز داکت اسپلیت هدایت می‌شوند.

ابعاد این لوله‌ها به‌طور معمول ۱ اینچ در نظر گرفته می‌شود تا امکان جریان مناسب آب گرم فراهم شود. همچنین، عایق‌کاری کامل این لوله‌ها ضروری است تا از انتقال حرارت به محیط اطراف جلوگیری شود. در کنار این موارد، نصب شیر آب تخصصی برای قطع و کنترل جریان آب گرم به کویل داکت اسپلیت الزامی است. این شیر به‌صورت مستقل از دیگر اجزای لوله‌کشی ساختمان نصب شده و وظیفه مدیریت جریان آب گرم را به عهده دارد.

تست لوله کشی انواع داکت اسپلیت

برای جلوگیری از اکسیداسیون لوله‌های مسی در حین جوشکاری، استفاده از گاز ازت به‌منظور فشاردهی کم به داخل لوله‌ها ضروری است. این کار باعث می‌شود که سطح داخلی لوله‌ها از ورود اکسیژن و اکسیداسیون در امان بماند. اگر این مرحله به‌درستی انجام نشود، لوله‌ها ممکن است دچار آسیب شوند و به مرور زمان مشکلاتی مانند نشتی یا افت عملکرد را در سیستم به همراه داشته باشند. همچنین، عبور گاز ازت با فشار مناسب در هنگام جوشکاری و لوله کشی داکت اسپلیت به حفظ سلامت لوله‌ها کمک می‌کند و از بروز نقص‌های فنی جلوگیری می‌نماید.

تله روغن معمولاً در مسیری بین یونیت داخلی و خارجی نصب می‌شود و به گونه‌ای طراحی شده که از تجمع بیش از حد روغن در لوله‌های تبرید جلوگیری کند. این تجهیز در سیستم‌هایی که فاصله عمودی میان واحدهای داخلی و خارجی زیاد است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

بدون وجود تله روغن، روغن ممکن است در خطوط لوله گیر بیافتد و نه تنها باعث کاهش کارایی کمپرسور شود، بلکه امکان خرابی زودرس دستگاه نیز وجود دارد. تله روغن با بازیابی روغن به مدار کمپرسور و حفظ روانکاری مناسب، کارایی سیستم را تضمین می‌کند.

لوله کشی درین داکت اسپلیت

لوله‌کشی درین داکت اسپلیت یکی از مراحل مهم در نصب این سیستم‌ها است که وظیفه هدایت آب حاصل از فرآیند تقطیر در بخش‌های داخلی را بر عهده دارد. در داکت اسپلیت‌ها، به دلیل تفاوت دما بین هوای گرم و سرد، آب ناشی از رطوبت هوا در داخل دستگاه تقطیر می‌شود و این آب باید به‌درستی از طریق لوله‌کشی درین به خارج از ساختمان هدایت شود. لوله‌کشی درین باید به گونه‌ای طراحی شود که آب به‌صورت روان و بدون انسداد تخلیه شود. همچنین باید دقت شود که لوله‌ها با شیب مناسب نصب شوند تا از برگشت آب و ایجاد مشکلاتی مانند تجمع آب و بوی نامطبوع جلوگیری شود.

یکی از نکات مهم در لوله‌کشی درین، استفاده از لوله‌های مقاوم در برابر رطوبت و پوسیدگی است، زیرا این لوله‌ها به‌طور مداوم در معرض آب قرار دارند. همچنین، نصب تله آب در مسیر لوله‌کشی درین ضروری است تا از نفوذ بوهای نامطبوع یا حشرات به داخل سیستم جلوگیری شود. در نهایت، اطمینان از عدم نشتی در مسیر لوله کشی داکت اسپلیت و آزمایش عملکرد آن پس از نصب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که مشکلات در این بخش ممکن است منجر به آسیب به بخش‌های داخلی ساختمان یا عملکرد نادرست دستگاه شوند.