کانال کشی داکت اسپلیت

سیستم‌های تهویه مطبوع داکت اسپلیت به دلیل کارایی بالا و قابلیت تهویه همزمان چندین فضا، یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای استفاده در ساختمان‌های مسکونی و تجاری به شمار می‌روند. یکی از بخش‌های مهم در عملکرد بهینه داکت اسپلیت‌ها، کانال‌کشی مناسب آن‌هاست. کانال‌ها نقش اساسی در انتقال هوا از یونیت داخلی به بخش‌های مختلف ساختمان دارند. بنابراین انتخاب نوع کانال و نصب صحیح آن تأثیر مستقیمی بر کارایی، طول عمر و هزینه‌های سیستم دارد.

آشنایی با داکت اسپلیت و عملکرد آن

داکت اسپلیت یکی از سیستم‌های تهویه مطبوع دو بخشی است که شامل یک یونیت داخلی و یک یونیت خارجی است. یونیت داخلی (هوا رسان) درون سقف کاذب نصب می‌شود و هوا را از طریق کانال‌ها به فضاهای مختلف منتقل می‌کند. یونیت خارجی (کندانسور) در خارج از ساختمان نصب شده و نقش تهویه و خنک‌کردن گاز مبرد را برعهده دارد.

انواع کانال‌کشی داکت اسپلیت و مقایسه‌ی آن‌ها

انتخاب نوع کانال کشی داکت اسپلیت تأثیر زیادی بر عملکرد و هزینه‌های سیستم تهویه مطبوع دارد. کانال‌های پیش‌عایق پلی‌یورتان برای مناطقی با رطوبت بالا و پروژه‌های سریع مناسب هستند. کانال‌های فلکسیبل به دلیل هزینه پایین و سرعت اجرای بالا برای پروژه‌های کم‌هزینه و محدودیت زمانی توصیه می‌شوند.

در نهایت، کانال‌های گالوانیزه با دوام بالا و دقت اجرایی خود، گزینه مناسبی برای پروژه‌های بزرگ و نیازمند به طول عمر طولانی هستند. انتخاب نوع مناسب کانال باید با توجه به نیازهای پروژه، بودجه و شرایط محیطی انجام شود تا کارایی و بهره‌وری سیستم به حداکثر برسد.

کانال‌های پیش‌عایق پلی‌یورتان

کانال‌های پیش‌عایق پلی‌یورتان یا همان کانال‌های پیش‌عایق، یکی از رایج‌ترین گزینه‌ها برای کانال کشی داکت اسپلیت به شمار می‌روند. این کانال‌ها از فوم پلی‌یورتان به عنوان ماده اصلی ساخته شده‌اند که با لایه‌ای از جنس فویل یا آلومینیوم پوشیده شده است. این پوشش‌ها به بهبود عایق‌بندی و مقاومت کانال‌ها کمک می‌کنند.

مزایا:

• سرعت اجرای بالا: به دلیل ساختار سبک و آسانی نصب، اجرای این نوع کانال‌ها با سرعت بالایی انجام می‌شود.
• عایق‌بندی مناسب: فوم پلی‌یورتان خاصیت عایق‌بندی حرارتی بسیار خوبی دارد و از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند.
• کاربرد در مناطق مرطوب: به دلیل مقاومت بالای این کانال‌ها در برابر رطوبت، استفاده از آن‌ها در مناطقی با رطوبت بالا مانند شمال ایران (گیلان و مازندران) بسیار متداول است.

معایب:

• حساسیت به ضربه: کانال‌های پلی‌یورتان در مقابل ضربه‌های شدید آسیب‌پذیر هستند و ممکن است ترک یا شکستگی در آن‌ها ایجاد شود.
• سمی بودن در آتش‌سوزی: در صورت بروز آتش‌سوزی، این نوع کانال‌ها گازهای سمی آزاد می‌کنند که می‌تواند برای ساکنان خطرناک باشد.

موارد استفاده:

این کانال‌ها به دلیل مقاومت در برابر رطوبت و سرعت اجرای بالا، در پروژه‌های ساختمانی مناطق مرطوب و پروژه‌هایی که نیاز به نصب سریع دارند، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کانال‌ فلکسیبل

کانال‌های فلکسیبل یکی از اقتصادی‌ترین و پرکاربردترین گزینه‌ها برای کانال کشی داکت اسپلیت به شمار می‌روند. این کانال‌ها از مواد انعطاف‌پذیر و سبکی مانند پلاستیک و فویل ساخته شده‌اند و دارای سطح مقطع گرد هستند.

مزایا:

• هزینه اجرای پایین: کانال‌های فلکسیبل از نظر هزینه نصب و مواد اولیه، یکی از اقتصادی‌ترین گزینه‌ها به حساب می‌آیند.
• سرعت اجرای بسیار بالا: به دلیل انعطاف‌پذیری و وزن سبک، نصب این کانال‌ها با سرعت بسیار زیادی انجام می‌شود.

معایب:

• افت حرارتی: به دلیل ساختار انعطاف‌پذیر و عدم وجود عایق‌بندی حرارتی مناسب، این کانال‌ها در انتقال هوا دچار افت حرارت زیادی می‌شوند.
• کاهش ارتفاع سقف: سطح مقطع گرد این کانال‌ها باعث می‌شود که سقف فضا به میزان بیشتری پایین بیاید و فضای کمتری برای طراحی داخلی باقی بماند.

موارد استفاده:

کانال‌های فلکسیبل برای پروژه‌هایی که سرعت نصب و هزینه پایین اولویت دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما در پروژه‌هایی که نیاز به کارایی حرارتی بالا و طراحی دقیق دارند، ممکن است گزینه مناسبی نباشند.

کانال‌ گالوانیزه

کانال‌ گالوانیزه از ورق‌های فولادی گالوانیزه ساخته می‌شوند و یکی از گزینه‌های مقاوم و طولانی‌مدت برای کانال کشی داکت اسپلیت محسوب می‌شوند. این کانال‌ها به دلیل ساختار فلزی، از مقاومت بالایی در برابر ضربه و خوردگی برخوردارند.

مزایا:

• طول عمر بالا: کانال‌های گالوانیزه به دلیل ساختار فلزی خود، عمر طولانی‌تری نسبت به دیگر انواع کانال‌ها دارند و در شرایط مختلف آب و هوایی به‌خوبی مقاومت می‌کنند.
• دقت بالا در اجرا: این نوع کانال‌ها امکان نصب دقیق و حرفه‌ای را برای نصابان فراهم می‌کنند که به بهبود کارایی و کاهش افت حرارتی کمک می‌کند.

معایب:

• هزینه بالا: قیمت مواد اولیه و نصب کانال‌های گالوانیزه نسبت به دیگر گزینه‌ها بالاتر است.
• سرعت اجرای پایین: به دلیل سنگین بودن و نیاز به نصب تخصصی، سرعت اجرای این کانال‌ها نسبت به دیگر گزینه‌ها کمتر است.

موارد استفاده:

کانال‌های گالوانیزه برای پروژه‌هایی که نیاز به دوام و کارایی بالایی دارند، مناسب هستند. این کانال‌ها بیشتر در پروژه‌های بزرگ، صنعتی و تجاری که دقت و طول عمر اهمیت بالایی دارند، به کار می‌روند.

اهمیت کانال‌کشی صحیح در داکت اسپلیت

کانال کشی داکت اسپلیت وظیفه انتقال هوا از یونیت داخلی به فضای داخلی ساختمان را دارد. اگر کانال‌ها به‌درستی طراحی و اجرا نشوند، ممکن است مشکلات زیر به وجود آید:

1. کاهش کارایی سیستم: نصب نامناسب کانال‌ها می‌تواند منجر به افت فشار هوا و کاهش راندمان سیستم شود.

2. افزایش هزینه‌های انرژی: وقتی هوا به‌طور یکنواخت توزیع نمی‌شود، سیستم تهویه برای جبران این مشکل بیشتر کار می‌کند که باعث افزایش مصرف انرژی می‌شود.

3. صدای اضافی: کانال‌کشی نامناسب می‌تواند منجر به ایجاد صدای اضافی در هنگام عبور هوا شود.

4. توزیع نابرابر هوا: در صورتی که طراحی و اجرا به‌درستی انجام نشود، برخی از فضاها بیش از حد گرم یا سرد می‌شوند و سایر فضاها به‌خوبی تهویه نمی‌شوند.

مراحل و اصول اجرای داکت اسپلیت

طراحی کانال‌ها

طراحی کانال‌ها بر اساس نیازهای ساختمان و محل نصب یونیت داخلی و خارجی انجام می‌شود. در این مرحله باید نکاتی مانند تعداد اتاق‌ها، مساحت هر اتاق، و تعداد پنجره‌ها مورد توجه قرار گیرد.

• تعیین سایز کانال‌ها: سایز کانال‌ها باید بر اساس ظرفیت یونیت داخلی و مقدار هوایی که باید جابه‌جا شود محاسبه شود. کانال‌های بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از حد نیاز، باعث افت فشار یا افزایش مصرف انرژی می‌شوند.

• طراحی مسیر کانال‌ها: کانال‌ها باید کوتاه‌ترین مسیر ممکن را طی کنند تا افت فشار به حداقل برسد. همچنین، باید از تعداد زیاد خم‌ها و زانویی‌ها خودداری کرد، زیرا این عوامل باعث کاهش جریان هوا می‌شوند.

عایق‌بندی کانال‌ها

یکی از مهم‌ترین مراحل کانال کشی داکت اسپلیت عایق‌بندی مناسب کانال‌ها است. عایق‌بندی کمک می‌کند تا دمای هوا در طول مسیر کانال حفظ شود و از اتلاف انرژی جلوگیری شود. معمولاً از عایق‌های فومی یا فایبرگلاس برای عایق‌بندی استفاده می‌شود.

نصب کانال‌ها

پس از طراحی و عایق‌بندی، نوبت به نصب کانال‌ها می‌رسد. در این مرحله، کانال‌ها باید به‌درستی در مسیرهای تعیین‌شده قرار گیرند و با استفاده از بست‌ها و اتصالات مناسب محکم شوند. همچنین، اتصالات باید به‌خوبی آب‌بندی شوند تا از نشت هوا جلوگیری شود.

نصب دمپرها و دریچه‌ها

در هنگام کانال کشی داکت اسپلیت دمپرها و دریچه‌ها نقش مهمی در توزیع مناسب هوا در فضاهای مختلف دارند. دمپرها برای کنترل جریان هوا در کانال‌ها نصب می‌شوند و دریچه‌ها به‌عنوان خروجی هوا در اتاق‌ها نصب می‌شوند.

تست و راه‌اندازی

پس از نصب کامل کانال‌ها و تجهیزات مرتبط، باید سیستم به‌طور کامل تست شود. در این مرحله، باید فشار هوا، دمای خروجی و جریان هوا در هر یک از دریچه‌ها اندازه‌گیری شود تا از عملکرد صحیح سیستم اطمینان حاصل شود.

محاسبه ابعاد کانال داکت اسپلیت

کانال کشی داکت اسپلیت یکی از مهم‌ترین مراحل در اجرای سیستم‌های تهویه مطبوع است که تأثیر مستقیم بر کارایی و عملکرد کلی سیستم دارد. محاسبه صحیح ابعاد کانال‌های داکت اسپلیت از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا اگر کانال‌ها به‌درستی طراحی و اجرا نشوند، سیستم نمی‌تواند هوای مطبوع را به‌صورت مؤثر به تمامی فضاهای مورد نظر منتقل کند. محاسبات مربوط به ابعاد کانال‌های داکت اسپلیت به‌طور کلی شامل مراحل زیر می‌باشد:

تعیین ظرفیت هوادهی (CFM): اولین قدم در محاسبه ابعاد کانال داکت اسپلیت، تعیین میزان هوادهی دستگاه بر حسب CFM است. این مقدار توسط سازنده دستگاه مشخص می‌شود و بسته به نوع و مدل داکت اسپلیت می‌تواند متفاوت باشد.

محاسبه افت فشار: برای هر مسیری که هوا از طریق کانال‌ها عبور می‌کند، مقداری افت فشار وجود دارد. این افت فشار بسته به پیچیدگی مسیر، نوع کانال و طول کانال محاسبه می‌شود. برای جبران این افت فشار، ممکن است نیاز به افزایش ابعاد کانال باشد.

محاسبه قطر کانال: پس از تعیین CFM و افت فشار، نوبت به محاسبه قطر کانال می‌رسد. معمولاً قطر کانال‌ها بر اساس استانداردهای جهانی برحسب اینچ محاسبه می‌شود. جدول‌ها و نمودارهای خاصی برای تعیین قطر کانال بر اساس میزان CFM و افت فشار وجود دارد که مهندسان از آن‌ها استفاده می‌کنند.

انتخاب نوع کانال: انتخاب نوع کانال (گالوانیزه، فلکسیبل، یا پیش‌عایق) نیز در این مرحله انجام می‌شود. برای فضاهایی با رطوبت بالا یا محیط‌های خاص، ممکن است نیاز به کانال‌های خاصی مانند کانال‌های پیش‌عایق یا پلی‌یورتان باشد که علاوه بر انتقال هوا، نقش عایق حرارتی و رطوبتی را نیز ایفا می‌کنند.

محاسبه سرعت جریان هوا: در کانال کشی داکت اسپلیت سرعت جریان هوا نیز باید به‌گونه‌ای باشد که تعادل میان افت فشار و صدای تولید شده برقرار شود. سرعت‌های پیشنهادی برای کانال‌های داکت اسپلیت معمولاً بین 500 تا 1200 فوت بر دقیقه (FPM) متغیر است.

نکات فنی مهم در کانال‌کشی انواع داکت اسپلیت

افت فشار در کانال‌ها

افت فشار یکی از مشکلات شایع در کانال کشی داکت اسپلیت است که می‌تواند منجر به کاهش کارایی سیستم شود. برای کاهش افت فشار، باید از مسیرهای کوتاه‌تر و خمیدگی‌های کمتر استفاده کرد. همچنین، استفاده از کانال‌های با قطر مناسب و عایق‌بندی صحیح می‌تواند به کاهش افت فشار کمک کند.

کنترل نویز

یکی از مشکلات رایج در سیستم‌های کانال‌کشی شده، ایجاد نویز در هنگام عبور هوا از کانال‌ها است. برای کاهش نویز، باید از کانال‌هایی با جنس مناسب و همچنین نصب صحیح اتصالات و دریچه‌ها استفاده کرد. همچنین، استفاده از دمپرهای ضد صدا می‌تواند به کاهش نویز کمک کند.

نگهداری و نظافت کانال‌ها

نظافت و نگهداری دوره‌ای کانال‌ها برای حفظ کارایی سیستم و بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان ضروری است. گرد و غبار و ذرات آلوده ممکن است در طول زمان در کانال‌ها انباشته شوند که باعث کاهش جریان هوا و افزایش مصرف انرژی می‌شود.

کانال برگشت هوای داکت اسپلیت

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای سیستم‌های داکت اسپلیت، امکان نصب و استفاده از کانال برگشت هوا است. این بخش مهم از سیستم تهویه مطبوع نقش کلیدی در بهبود کارایی و کیفیت هوای محیط دارد و بر توزیع یکنواخت و بهینه دما در فضاهای مختلف ساختمان تأثیر می‌گذارد.

عملکرد کانال برگشت هوای داکت اسپلیت

هنگام کانال کشی داکت اسپلیت کانال برگشت هوا معمولاً در پشت یونیت داخلی داکت اسپلیت نصب می‌شود. عملکرد اصلی این کانال، مکش هوای موجود در محیط به داخل دستگاه است تا پس از خنک یا گرم کردن مجدد، هوا به فضای داخلی ساختمان بازگردانده شود. این فرایند بازچرخش هوا باعث می‌شود تا هوای محیط مدام در حال گردش باشد و هوای تازه‌تر و مطلوب‌تری در دسترس ساکنان قرار گیرد.
برخلاف تصور عموم که تنها به جریان هوای خروجی (هوای سرد یا گرم) توجه می‌کنند، کانال برگشت تأثیر بسیار مهمی در حفظ تعادل دمایی و تهویه مناسب دارد. این کانال از قسمت پایینی اتاق یا فضا، هوا را مکش می‌کند، و با این کار مانع از تجمع هوای سنگین و گرم در پایین اتاق می‌شود. بدین ترتیب، هوای محیط به طور یکنواخت توزیع می‌گردد.